یکی از پر مصرف‌ترین محصولات مورد استفاده در صنایع تولید محصولات پلاستیکی و پلیمری، مستربچ است که مزایای بی‌شمار آن موجب محبوبیت بسیار زیاد آن در میان تولیدکنندگان شده‌است. استفاده از مستربچ‌ها پیچیدگی چندانی ندارد و به همین دلیل به راحتی می‌توان از آن برای تولید محصولات مختلف استفاده کرد. در این مقاله ضمن بحث و بررسی درباره چیستی این ماده، در خصوص ویژگی های مستربچ خوب نیز بحث خواهیم کرد. در ادامه با ما همراه باشید.
مستربچ چیست؟
در اثر مخلوط کردن افزودنی‌ها (پیگمنت‌ها) در یک ماده پلیمری پایه، محصولی حاصل می‌شود که به آن مستربچ گفته می‌شود. افزودنی‌هایی که به آنها اشاره کردیم، از مجموعه‌ای از پودرهای رنگی، پرکننده‌ها یا فیلرهای معدنی یا مواد شیمیایی تشکیل می‌شوند. انتخاب افزودنی مناسب بر حسب نیاز و خواص مطلوب مورد نیاز تعیین می‌شود. افزودنی‌ها به طور کلی سه نقش اساسی را در ترکیب با پلیمر پایه ایفا می‌کنند که عبارتند از:
- ایجاد رنگ بندی مناسب در محصول نهایی
- بهبود خواص فیزیکی و ساختاری پلیمر پایه
- کاهش قیمت تمام شده پلیمر پایه
اجزای تشکیل‌دهنده مستربچ کدام است؟
یک مستربچ به طور کلی از سه جزء اصلی تشکیل می‌شود که عبارتند از :
پلیمر پایه
در گذشته نه چندان دور که مستربچ‌ها ابداع نشده بودند، پلیمرهای پایه تنها گزینه پیش روی تولیدکنندگان برای تولید محصولات مختلف بودند. مشکلات و نقاط ضعف ساختاری که در این مواد اولیه وجود داشت، موجب شد که محققان به فکر تقویت آنها بیفتند. از همین رهگذر بود که مستربچ‌ها تولید شدند. پلیمرهای پایه‌ای که عمدتا برای تولید این مواد مورد استفاده قرار می‌گیرد، عبارتند از: پلی پروپیلن، پلی استایرن، اتیلن وینیل استات، پلیمر آلکیدی، انواع پلی اتیلن با چگالی‌های مختلف و …. .
افزودنی
درباره افزودنی‌ها در قسمت بالا توضیح دادیم. این مواد نقش تقویت‌کننده خواص فیزیکی و ساختاری را برای پلیمر پایه به همراه دارند. انتخاب افزودنی مناسب، یک کار تخصصی است؛ چرا که بسیاری از افزودنی‌ها در عین تقویت یک خاصیت در پلیمر پایه، چند خاصیت و ویژگی دیگر را دست خوش تغییرات منفی می‌کند. همچنین درصد خلوص و کیفیت این ماده افزودنی تاثیر بسیار زیادی در ارتقای کیفیت محصول نهایی دارد. یک مسئله مهم دیگر در زمینه افزودنی‌ها، درصد اختلاط آنها در پلیمر پایه است. در فرمولاسیون تولید مستربچ‌ها باید درصد حضور افزودنی‌ها به طور دقیق تعیین و رعایت شود.
عامل سازگارکننده
تجربه نشان داده است که ترکیب پلیمر پایه و افزودنی نیاز به حضور یک عامل سوم دارد تا نقش پایدارکننده را میان آنها ایفا کند. سازگارکننده‌ها معمولا نقش منفی در خواص پلیمر پایه ندارند. به علاوه موجب پخش و توزیع بهتر پیگمنت‌ها در پلیمر پایه می‌شوند.
یکی از نقش‌های مهمی که عامل سازگارکننده ایفا می‌کند، ایجاد پایداری حرارتی است که موجب می‌شود ترکیب به وجود آمده در شرایط دمایی مختلف خصوصیات خود را حفظ کند. همچنین باعث ایجاد ترشوندگی در سطح رنگ‌دانه‌ها در ترکیب می‌شوند و یکنواختی مناسبی در این مواد به وجود می‌آورند.
بررسی مشخصات انواع مستربچ‌ها
به طور کلی مستربچ‌ها به سه دسته تقسم می‌شوند. در این قسمت به بررسی مختصر این سه گروه می‌پردازیم.
مستربچ افزودنی
این دسته از مواد همان طور که از نام‌شان پیداست، برای ایجاد خواص فیزیکی و شیمیایی مناسب در پلیمر پایه مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع مختلفی از افزودنی‌ها وجود دارند که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
-
- شفاف‌کننده PP یا هسته‌زا: این افزودنی‌ها برای ارتقای کیفیت شفافیت پلی پروپیلن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- لیزکننده: در تولید بسیار از مواد پلیمری، به دلیل چسبندگی و اصطکاکی که بین مواد اولیه و دستگاه‌ها به وجود می‌آید، چالش‌های فراوانی پیش روی تولیدکنندگان قرار می‌گیرد. بعضی مواقع این چالش باعث ضرر و زیان‌های مالی هنگفتی برای تولیدکنندگان می‌شود و حتی دستگاه‌های آنها را نیز خراب می‌کنند. افزودنی های لیزکننده برای حل این معضل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- افزودنی آنتی استاتیک: بسیاری از محصولات پلیمری پس از تولید در محیط‌های آزاد مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای جلوگیری از نشستن گرد و غبار روی این محصولات در فرآیند تولید از افزودنی آنتی استاتیک استفاده می‌شود.
- افزودنی آنتی اکسیدان: مواد پلیمری وقتی در معرض هوای آزاد قرار می‌گیرند، به دلیل وجود رادیکال‌های آزاد، اکسید می‌شوند. برای جلوگیری از وقوع این اتفاق دسته‌ای از افزودنی‌ها به نام آنتی اکسیدان‌ها به مواد پایه افزوده می‌شوند. به دلیل آنکه آنتی اکسیدان‌ها خیلی سریع‌تر با رادیکال‌های آزاد واکنش می‌دهند، جلوی اکسید شدن مواد پلیمری گرفته می‌شود.
- افزودنی UV: دسته دیگری از افزودنی‌های هستند که موجب افزایش پایداری محصولات پلیمری در مقابل نور خورشید می‌شوند و در صنایع بسته‌بندی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- مستربچ‌های افزودنی دیگری نیز وجود دارند که متناسب با کاربردهای مورد نیاز در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. دایره تولید افزودنی‌ها به هیچ عنوان محدود نشده است و هر روز تحقیقات فراوانی برای تولید افزودنی‌های جدید در حال انجام است و محصولات متنوعی به بازار عرضه می‌شود.
مستربچ رنگی
همان‌طور که از نام این نوع مستربچ‌ها مشخص است، در صورتی که قصد داشته باشیم محصولات نهایی را با رنگ مشخصی تولید و عرضه کنیم، از این افزودنی‌ها استفاده می‌کنیم. با تنظیم درصد اضافه کردن این موادر به پلیمر پایه می‌توانیم به رنگ‌بندی مورد نظرمان دست پیدا کنیم. دودسته مهم این مستربچ‌ها، مستربچ مشکی و مستربچ سفید هستند؛ اهمیت این دو دسته به قدری زیاد است که در برخی دسته‌بندی‌ها، این دو دسته را جدای از مستربچ رنگی برمی‌شمارند.
مستربچ فیلر (پرکننده)
فیلرهای نیز برای بهبود خواص پلیمرهای پایه و کاهش قیمت تمام شده محصولات تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله مهم‌ترین فیلرهایی که در حال حاضر مورد استفاده است، می‌توان به گرانول کربنات کلسیم، تالک و … اشاره نمود.
ویژگی‌های مستربچ خوب
چند عامل مهم است که در خرید مستربچ باید به آنها توجه داشته باشید تا از کیفیت آنها اطمینان حاصل کنید. از جمله این خصوصیات می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- درصد خلوص بالا که موجب می‌شود میزان مصرف آنها کاهش پیدا کند و هزینه‌های تولید نیز کم شود.
- پایداری و حفظ خصوصیات و کیفیت در دراز مدت
- دارا بودن شناسنامه محصول به منظور بررسی مشخصات فنی
در کنار موارد بالا توصیه ما به شما این است که حتما مستربچ مورد نیاز خود را از تولیدکنندگان مطرح فعال در این عرصه خریداری کنید.
کلام پایانی
در این مقاله مشاهده کردید که مستربچ چیست و با ویژگی‌های یک مستربچ خوب آشنا شدید. شما می‌تونید برای خرید انواع مستربچ، با کارشناسان و متخصصان معین پلیمر (۰۲۱۵۶۸۰۴۸۰۰) تماس بگیرید و پس از کسب مشاوره و استعلام قیمت، مناسب‌ترین گزینه را برای تولید محصول موردنظر خود خریداری کنید. همچنین برای خرید مستربچ سفید در انواع مختلف و مشاهده مشخصات و لیست قیمت می‌توانید به صفحه مستربچ سفید مراجعه کنید.
